Publicatiedatum: 6 april 2016 - Reporter: Albert Hendriks

Elfbierentocht in De Stee, Scelling-bier van Terschelling, gagelbier uit de Friese Wouden

België bron van inspiratie voor Friese bierbrouwers

In café De Stee van Ilva (foto) en Arman Stoelwinder begint de Elfstedentocht op het dienblad.

In café De Stee van Ilva (foto) en Arman Stoelwinder begint de Elfstedentocht op het dienblad.

LEEUWARDEN (NL) – Het bureau voor toerisme in de provincie Fryslân, Friesland Holland, is druk doende met de ontwikkeling van een Friese Bierroute en een Elfkroegentocht, alles in het kader van de intensieve promotie van Friese pilsjes, tripels en witjes. Maar ook vanwege Leeuwarden Culturele Hoofdstad van Europa 2018, want de buitenlandse toerist komt zeker niet voor kunst en evenementen die hij thuis ook heeft, maar voor typisch Friese activiteiten en producten. Dat beseffen ook Friese brouwers en horecaondernemers die samen met Friesland Holland de provincie als hét nieuwe bierland van Europa op de kaart willen zetten. De ondernemers zijn niet meer te houden: de kragen van hun overhemden zijn schuimkragen geworden.

Café De Stee in Leeuwarden
Sinds dinsdag 5 april 2016 kun je in Café De Stee van Arman en llva Stoelwinder aan de Stationsweg in Leeuwarden de Elfbierentocht drinken. Dat betekent niet dat je in één bezoek elf bieren moet proeven en achteroverslaan. Je koopt bij de uitbaters van de bruine kroeg een mooi door Jurjen Hofstra van Kr8werk opgemaakte stempelkaart, goed voor elf biertjes. Maar voor een volle kaart krijg je geen kruisje. In De Stee word je beloond met gezelligheid en contacten met Liwwadders als bouwer en constructeur Douwe Kiestra van Strukton, journalist Andries Veldman en bierbrouwers, zoals Jolle Dijkstra van Terschellinger Bieren in Baaiduinen, en Wilmer Woudwijk en Kees van der Heide van Koningshert, speciaalbier uit Drachten.

Arman en Ilva doen ook in streekbier: Oldehove bier, genoemd naar de toren van Pisa in het centrum van de Friese hoofdstad. De glazen waarin zij het vocht van brouwerij Us Heit in Bolsward uitschenken staan nog loodrecht, maar het is niet onmogelijk dat er ooit in een scheef glas wordt getapt. Want op biergebied is Friesland helemaal los van de kade, de bierkade, waar eindelijk weer, na 500 jaar stilte, bier wordt gelost. De bierpraam van de Wartenster kaas- en pretmaker Jacob Nauta vaart binnenkort weer door de Leeuwarder grachten in het kader van bedrijfsuitjes en verjaardagsfeestjes.

Bier van Terschelling: Scelling
Tien brouwerijen zijn er al. België blijkt de bron van inspiratie, ook op de Waddeneilanden. Op Terschelling verbouwt Jolle Dijkstra granen voor zijn bieren Scelling Blon, Scelling Stout en Scelling Koan. Het brouwproces besteedt hij uit aan een Belgische speciaalbrouwerij De Wolf (voorheen Lupus) in Aarschot van Peter van den Borght. Hij en een kennis begonnen ooit in een garage met het ontwikkelen van bieren nadat ze een brouwcursus hadden gevolgd. Zij verstonden de brouwkunst zo goed dat ze geregeld voor prijzen in aanmerking kwamen. De heer Van den Borght begon in 2008 zijn eigen brouwerij. Samen met Jolle Dijkstra ontwikkelde hij de recepten voor de drie nu verkrijgbare Terschellinger bieren. Zeeman Dijkstra wilde als eigenaar van De Stormvogel (café, bed and breakfast en appartementenverhuur) graag uit een eigen vaatje tappen, bier van het eiland. Hij zocht contact met de Dorsvereniging Helpt Elkander, een groep vrijwilligers die de kunst van het zaaien, oogsten en dorsen van graan op het Waddeneiland in ere houdt. De club maakt daarbij gebruik van stukjes grond van lokale eigenaren. Dijkstra werkt met de vereniging samen om door middel van traditionele methoden graan te bewerken tot brouwgerst. Er wordt gedorst met een dorsmachine uit de jaren vijftig.

Nieuw: Gagelbier uit de Friese Wouden
In België wordt voor het maken van het biologische bier Gageleer uit Oud-Turnhout (Belgische Kempen) het bittere gagelkruid gebruikt in plaats van de eveneens bittere hop. Sytze Hoogstins van bierbrouwerij De Hogestins in Burgum (Oost-Friesland) doet dat nu ook. Zijn nieuwste bier in de serie Kâld Kletske heet ‘Galjes’. Dit is de Friese naam voor het kruid dat hop, prijzig geworden door misoogsten in Duitsland en Tsjechië, goed kan vervangen. Het is duurzaam en betaalbaar vanwege de lokale aanwezigheid.

Gagel komt voor op natte, zure, venige grond op heidevelden, in moerasbossen en laagveenmoerassen. Ook vindt men de struik in de duinen. In de Middeleeuwen was het heel gewoon dat de bitterstof van gagelbladeren aan gruit of gruut, een kruidenmengsel dat bier langer houdbaar maakte, toegevoegd werd voor het maken van bier. In die periode was bier het meest betrouwbare drinkwater. Later ontdekten bierbrouwers, vroeger in elke stad en klooster in Friesland actief, de nog sterkere conserverende werking en het krachtige aroma van hopbellen. Over hop gesproken: bierbrouwerij Us Heit in Bolsward heeft als een van de weinige brouwerijen in Europa een eigen hoptuin, pal naast de ketelhal!

Ida Haarsma in Sumar (nabij Burgum) kweekt de gagel voor meesterbrouwer Hoogstins, die aangemoedigd werd gagelbier te brouwen door botanische tuin De Kruidhof in Buitenpost, Geesje Duursma van restaurant De Pleats in Burgum, Johannes van der Wal van wijnhandel CRU 68, Jan de Boer en Henk Pilat van Streekkeurmerk Wâldpyk, Kees Jan Kempenaar van drankenspeciaalzaak Mitra in Burgum en Karin en Daan Nagelkerke van De Kruidhof’s Tuincafé in Buitenpost.
Het koperbruine bier wordt donderdag 7 april 2016 voor het eerst officieel uitgeschonken in het tuincafé van De Kruidhof aan burgemeester Gerben Gerbrandy van de gemeente Achtkarspelen. Het wâldbier heeft het officiële streekkeurmerk Wâldpyk gekregen.

Meer over Café De Stee, Terschellinger Bieren, Brouwerij De Wolf, Brouwerij De Hogestins, Gageleer:
www.destee.nl
www.terschellinger-bieren.com
www.wolfbelgium.be
www.brouwerijdehogestins.nl
www.gageleer.be

Friese streekproducten:
www.friesstreekproduct.nl

Informatie over recreatie en toerisme in Friesland:
www.frieslandholland.nl
www.friesemeren.eu
www.goudenfriesewouden.nl
www.ijsselmeer.frl
www.waddenzeeland.nl
www.boatcharterholland.nl
www.frieslandhollandtours.com
www.groepsuitjes.frl

Gratis abonnement op Fries Nieuws:
www.friesnieuws.nl/aanmelden-nieuwsbrief